PL (polski) / EN (english - in preparation)

• strona główna
• o Astro Izerach
• zegar słoneczny
• gnomon
• ścieżka planetarna
• park ciemnego neba
• imprezy astronomiczne
• wydarzenia
• Astro Izery w mediach

Mapa Gór Izerskich z zaznaczonymi schematycznie stałymi elementami projektu Astro Izery. [żródło danych hipsometrycznych: US Geological Survey - EROS Data Center]

Mapa Gór Izerskich z zaznaczonymi imprezami astronomicznymi projektu Astro Izery. [żródło danych hipsometrycznych: US Geological Survey - EROS Data Center]

o Astro Izerach

---

Astroturystyka

Astronomia w lesie? To raczej dziwny pomysł. Astronomia wydaje się być tak odległa od ziemskiej przyrody i nauk zajmujących się tą przyrodą, jak gwiazdy odległe są od Ziemi. Las to miejsce dobre do aktywnego wypoczynku, obserwowania przyrody, zbierania grzybów lub prowadzenia przyrodniczych badań naukowych. W lesie można popularyzować wiedzę o przyrodzie. Ale czy las to miejsce odpowiednie dla astronomicznych opowieści o Kosmosie, o zjawiskach i obiektach tak bardzo obcych dla ziemskiej przyrody? Tak, bo obcość ta jest pozorna, ponieważ ...

Planeta Ziemia jest częścią Wszechświata. Ta fizyczna rzeczywistość jest częścią naszej codzienności, choć możemy być tego nieświadomi. Nasza planeta powstała dzięki procesom powszechnie działającym we Wszechświecie i nadal pozostaje pod ich wpływem. Środowisko przyrodnicze Ziemi nie kończy się na górnych warstwach jej atmosfery, ale sięga tak daleko w przestrzeń kosmiczną, jak daleko sięgają procesy fizyczne wpływające na naszą planetę. Również nasz las, w którym „zagubił się” astronom, pozostaje pod wpływem tych procesów. Zarówno, gdy leśny krajobraz tonie w świetle gwiazdy zwanej Słońcem, świetle, które powstało w termojądrowym „piecu” w jej wnętrzu. I również wtedy, gdy las moknie w deszczu padającym z chmur, które swoje powstanie zawdzięczają po części promieniowaniu kosmicznemu powstającemu w dalekich otchłaniach kosmosu.

Las i gwiazdy nie są więc tak odległe od siebie, jak się wydaje a popularyzowanie astronomii w lesie może mieć sens. Możemy pokazywać nierozerwalność ziemskiej przyrody i „kosmicznych sił” oraz jak te same procesy, które kształtują Ziemię, kształtują też inne obiekty we Wszechświecie. Ale nie tylko dlatego. Są jeszcze dwa powody, dla których astronomia pasuje do lasu. Po pierwsze, naszym najwspanialszym oknem na Wszechświat jest nocne niebo. Obserwacja Kosmosu przez to „okno” dała nam i wciąż daje możliwość poznawania jak on działa. Niestety, rozwój cywilizacyjny doprowadził do znacznego ograniczenia dostępu do nocnego nieba. Coraz szybciej narastające od ponad stulecia zanieczyszczenie światłem powoduje, że nawet astronomowie mają problemy z prowadzeniem obserwacji nieba. W jeszcze gorszej sytuacji są nie-astronomowie. Zanieczyszczenie światłem powoduje, że obecnie dla bardzo wielu ludzi ciemne, nocne niebo ozdobione mnóstwem gwiazd jest na co dzień niedostępne. Ludzie żyjący pod sztucznie rozświetlonym nocnym niebem miejskim często nawet nie mają pojęcia o tym jak ono wygląda bez miejskiej łuny. Zanieczyszczenie światłem pogłębia naszą izolację od Kosmosu, jeszcze bardziej zamykając nas w ziemskiej codzienności. Na szczęście są jeszcze miejsca, gdzie to zanieczyszczenie jest małe lub nawet zerowe. Takimi miejscami są często obszary leśne i górskie. Tu mamy możliwość podziwiania nocnego nieba w pełni jego okazałości.

Drugi powód to ciekawe łączenie przyjemności odpoczynku w przyrodzie z poznawaniem fascynującego Wszechświata. Gdy porzucamy codzienne zajęcia i stajemy się turystami, mamy więcej czasu na poznawanie otaczającego nas świata. Ale turystyka nie musi wiązać się jedynie z poznawaniem lokalnej przyrody, historii i podziwianiem wspaniałych widoków. Do tych klasycznych atrakcji turystycznych można dodać elementy astronomiczne. Możemy wykorzystać wolny czas odpoczynku na poznawanie nie tylko tego, co na Ziemi, ale również tego, co nad naszymi głowami, złożonego piękna pozostałej części Wszechświata.

I tak z połączenia turystyki i astronomii powstaje astroturystyka, przybliżająca nam Kosmos jako całość i Ziemię będącą jego częścią. A to wszystko w otoczeniu wspaniałej przyrody i pod zachwycającym nocnym niebem z tysiącami gwiazd.

Góry Izerskie i astronomia

Góry Izerskie mają wszystko co potrzebne, aby być miejscem astroturystycznym. Są atrakcyjne turystycznie, bo mają wspaniałą przyrodę, piękne krajobrazy i ciekawą historię. Wnętrze Gór Izerskich to oaza ciemności nocnej a niebo nocne jest kolejnym skarbem tych gór. W pogodną noc na izerskim niebie widać prawie 2000 gwiazd i Drogę Mleczną prawie po sam horyzont. Tego nie zobaczymy w mieście.

Projekt Astro Izery to pomysł łączący walory turystyczne i przyrodnicze Gór Izerskich z edukacją astronomiczną pod wspaniałym, rozgwieżdżonym izerskim niebem. Na projekt składają się proste instrumenty astronomiczne (gnomon, zegar słoneczny), ścieżka dydaktyczna „model Układu Słonecznego”, Izerski Park Ciemnego Nieba oraz imprezy astronomiczne dla szerokiej publiczności.

Realizacja projektu Astro Izery nie byłaby możliwa bez wsparcia środowisk lokalnych, gospodarzy tego pięknego fragmentu polskich gór oraz organizacji dbających o ochronę tutejszej wspaniałej przyrody i wspierających rozwój turystyki w tym regionie. Dlatego Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego nawiązał współpracę z:

• Towarzystwo Izerskie
• Nadleśnictwo Świeradów
• Nadleśnictwo Szklarska Poręba

Powstanie Izerskiego Parku Ciemnego Nieba wymagało współpracy polsko-czeskiej, dlatego naszymi partnerami są też:

• Instytut Astronomicznym Akademii Nauk Republiki Czeskiej
• Obszar Krajobrazu Chronionego Jizerské hory
• Dyrekcja Regionalna Lasów Republiki Czeskiej w Libercu
• Liberecki Klub Astronomów

Projekt Astro Izery stał się też częścią obchodów ogłoszonego przez ONZ na rok 2009 Międzynarodowego Roku Astronomii.

początek strony